Tuk Tuk
Tuk, tuk, tuk, tuk
Kuk’ob’ le che’
Tuk, tuk, tuk, tuk
Ajanel kujaluj,
Xane jul kuk’ob’o
Tuk tuk kachaub’ik.
Kach’opin chwi le che’, karapap pa le kaj.
Tuk tuk matij le nu q’ayes, matij le nu tura’s,
Xa jun chatija’ chayakan le we, mak’is ub’PÁJARO CARPINTERO
Tuk, tuk, tuk, tuk
en árboles abre agujeros
tuk, tuk, tuk, tuk,
imita al carpintero.
solo agujeros sabe hacer
siempre dice: tuk, tuk.
entre árboles salta y por los cielos vuela
Tuk, tuk, no comas la frutas, los duraznos.
uno no más, no los termines, déjame uno.
LOQ’OLAJ JAB’
Kaki’ko’t qanan ulew
Rumal jab’ katajinik
Kuch’uch’urisaj utio’jilal
Kunojisaj rib’och’
raxar nima taq’aj, juyub’, xkanul
Ke’xojow chikop ruk’
Ke’xulq’ob’ nojel chikop
Kimaltioxij chire uk’u’x kaj
LLUVIA BENDITA
La tierra está feliz
La lluvia empezó arar
Suavemente sobre la piel
Y llena las venas,
La llanura, montañas y volcanes reverdecen
Las aves bailan junto a ella
Todas cantan
y a la energía del cielo agradecen.
Qati't ik' Abuela luna
Kuch'uq qanan wachulew A la tierra le cubre
ruk' je'l upera'j con hermoso perraje
kajuljut upalaj Rostro brillante
nima chichu' pa kaj en el cielo gran señora.
KEMB'IX - TEJER VERSOS
Kuch'uq qanan wachulew A la tierra le cubre
ruk' je'l upera'j con hermoso perraje
kajuljut upalaj Rostro brillante
nima chichu' pa kaj en el cielo gran señora.
KAXLANWA
Uwa kaxlan
xkinaq'atisaj chaqe
qechuj ri wa, ixim ub'antajik
je xuk'ut qati'it
ixim xuj uk'iyisaj, ujachiab' ujixoqib', ixim qab'antajik
kaxlanwa qatij kamik, xuquje' qawa kitij are'
xa jeri' xqatijoj qib'
EL PAN
Sustento del castellano
al que nos acostubraron.
“wa” es el sustento
nuestro, hecho de maíz
Como la abuela enseñó.
Nos crearon con maíz, hombres y
mujeres hechos con maíz.
Ahora comemos pan,
también ellos comen el maíz.
Así compartimos.
No hay comentarios:
Publicar un comentario